Blog

Donderdag 1 maart

Op donderdag stond nog een bezoek aan het Kigali Genocide Memorial Center gepland. De persoonlijke getuigenissen gaan door merg en been. Je wordt er stil van. Wat hebben de mensen die we verzorgd hebben allemaal meegemaakt? Zouden wij vergeving kunnen schenken na dergelijke gruweldaden?

Daarna deden we een laatste rondje shoppen in Kigali om uiteindelijk gepakt en gezakt met de bus en de mototaxi terug naar Masaka te gaan. Onze laatste rit in het Toyota busje was richting Kigali Airport. Ons avontuur zat er helemaal op.

Dinsdag 27 en woensdag 28 februari

We vertrokken (redelijk onvoorbereid, zo bleek bij aankomst) richting het Akagera National Park. Daniël was onze chauffeur en ook zuster Epiphany ging met ons mee. De eerste dag maakten we al een korte game drive. We zagen al heel wat dieren: buffels, zebra's, bavianen, topi's en een bende losers. Empala's leven in een kudde. In die kudde is maar plaats voor één mannetje. De andere mannetjes leven ofwel solitair of ze vormen een bende losers, vandaar.

Daarna maakten we een boottocht op het Ihema meer. Het was zo mooi dat we erdoor ontroerd waren. We zagen heel wat bontgekleurde vogels, nijlpaarden (moeder met jong), krokodillen die cameraschuw waren en snel onder water doken zodra ze lenzen hoorden inzoomen, bavianen, ...

De vrouwtjes van de gele troupiaal zijn bijzonder goed geëmancipeerd. De mannetjes bouwen elk een eigen nest om de vrouwtjes te imponeren. Wanneer het nest niet aan de eisen voldoet, bijten de vrouwtjes de tak waarmee het nest aan de boom hangt (o jongens wat een nest was dat en een nest van een blad en een blad van de tak en de tak van de boom) door en mogen de mannetjes van voor of aan beginnen.

Daarna genoten we van een buffet in de Akagera Lodge. Op de kampeerplaats en in heel het park kon je immers niets kopen om te eten. Behalve snoepjes, enkele koeken en hard gekookte eieren hadden we niets voorzien.

Dan reden we richting onze kampplaats. De weg werd steeds smaller, de konijnen keken ons met rode en verbaasde ogen aan, we meenden hier en daar nog een vreemd gevaarlijk beest te spotten, waar was die camping toch? Uiteindelijk kwamen we na 20 minuutjes rijden op de camping aan. Gezien het pikdonker was, kwamen de zaklampen goed van pas. We schikten de matrassen (10 dollar per stuk), de dekens (5 dollar per stuk ) en onszelf in de tenten en gingen een lange of korte nacht tegemoet. Hoe de nacht beleefd werd verschilde nogal.

Op woensdag reden we helemaal tot in het noorden van het park. We hoopten de big five tegen te komen. De leeuwen lieten zich niet zien. En de olifanten verschenen pas op het einde van de dag ten toneel. Uiteindelijk konden we er 4 van de big five afvinken; de giraf, de neushoorn, de buffel en de olifant. Het is boeiend om de dieren van zo dichtbij in hun eigen habitat te observeren. We keerden moe maar voldaan terug naar Masaka.

zaterdag 24 februari en zondag 25 februari

Onze laatste zaterdag deden we het rustig aan. We maakten een korte wandeling in Murunda samen met père Fidèle. Iedere laatste zaterdag van de maand is Umuganda. Alle volwassenen moeten dan gemeenschapswerk doen. Heel veel mensen waren dan ook aan de slag. Het onkruid in de bermen werd gewied. De geulen voor de afwatering werden terug dieper gegraven. We stopten even bij een medewerkster van de parochie. We kregen een rondleiding in haar huis en kregen suikerriet aangeboden. Het smaakte lekker en is heel verfrissend.

's Avonds waren we uitgenodigd op een afscheidsfeestje. We hadden beloofd om een playlist te maken met dansmuziek. De vogeltjes dans, de macarena, de hukkelbuk en YMCA. Het zou allemaal de revue passeren. Maar Wifi was een spelbreker, pas kort voor het feest konden we eindelijk op het bureau van dr. Eugène de lijst samenstellen. Het feestjes was een leuke afsluiter.

Zondag trokken we na de eucharistieviering terug naar Masaka. We reden langs Rubavu en Musanze. Zo kregen we nog de theeplantages in het noorden te zien en konden we de toppen van de vulkanen spotten.

Vrijdag 23 februari

Onze laatste stagedag vandaag, we startten onze dag zoals altijd met de overbracht. Na de overdracht hebben wij eventjes het woord genomen om iedereen te bedanken voor deze enorme leuke stage waar we veel hebben bijgeleerd en gezien. Daarna ging iedereen terug naar zijn eigen dienst om van start te gaan. Omstreeks 12u liep onze stage ten einde. In de namiddag werden we hartelijk ontvangen in de lokale school van Murunda. De kinderen begonnen voor ons te zingen waardoor dit wel voor wat kippenvel zorgde. We gaven een speech over hoe België er wat uitziet. Op het einde krijgen de kinderen de kans om ons vragen te stellen. Ze hadden heel wat vragen over ons land zoals welke dieren en planten er zoal zijn maar ook of er armoede is in België. Na onze speech hebben we als ons ingezameld speelgoed overhandigd. Ze waren ontzetten blij met het speelgoed. Daarna kregen we een rondleiding van de school. We waren heel de tijd omringd door de leerlingen. Ze wilden vuistjes geven en op de foto staan. Ze waren ook benieuwd naar hoe blanke huid en sluik haar voelen. Vooral Jocye, Kerr en Lisa die kortgerokt waren, mochten dit ondervinden.

Na het schoolbezoek werd het dan tijd om definitief afscheid te gaan nemen van het ziekenhuis. We overhandigden eerst nog wat kleren die ze dan zelf kunnen uitdelen bij de patiënten. Daarna gingen we met zijn allen naar de verschillende diensten om hen nogmaals persoonlijk te gaan bedanken. Als bedanking krijgen ze Belgische chocolade overhandigd. Murakoze (dank je)

Maar wie weet, misschien is dit geen definitief afscheid. 

Maandag 19, dinsdag 20 en woensdag 21 februari 2018

De derde en laatste stageweek is volop aan de gang.

Kerr en Lisa zijn gewisseld van dienst. Kerr loopt nu stage op spoed en Lisa op chirurgie.

Op chirurgie verblijft Jean (deze naam is fictief maar het verhaal is echt). Jean verblijft al 2 jaar in het ziekenhuis na een verkeersongeval. Hij is verlamd vanaf de lenden. Hij had een grote, diepe decubituswonde aan de stuit waarvoor hij plastische chirurgie onderging. Aanvankelijk genas de wonde goed maar uiteindelijk kreeg hij toch opnieuw een wondinfectie met een diepe wonde tot gevolg. 2 jaar duurt dit al. Wij kunnen het ons nauwelijks voorstellen. Soms is hij opgewekt maar evenveel dagen is hij somber. Zijn moeder is zijn garde de malade en verblijft/woont noodgedwongen ook in Murunda. Bij ons zou Jean naar huis kunnen. Zijn wonde zou verzorgd worden door een thuisverpleegkundige maar hier in Rwanda bestaat professionele thuiszorg niet.

Op spoed is het kalm deze week. Dat heeft Kerr de tijd om allerlei zaken op te zoeken over de meest voorkomende pathologie. Ze hielp ook al om de verpleegpost op te ruimen. De meeste patiënten zijn kinderen met ademhalingsproblemen. Eén van de mama's spreekt een mondje Frans. Met haar kan Kerr een praatje slaan. Mevrouw treedt ook soms op als tolk voor de andere mama's. Zo bouwde Kerr een band met haar op. We kregen voor vertrek van heel wat mensen mooie kinderkleren mee (waarvoor oprechte dank). Vandaag heeft Kerr een outfit voor haar dochtertje cadeau gedaan. Mevrouw was super dankbaar.

Joyce en Clémentine lopen stage op materniteit en neonatologie. Ze hielpen vandaag o.a. tijdens een bevalling. Ze trekken goed hun plan en de spoedcursus van mevr. Lebbe werpt zijn vruchten af. De bevalling startte spontaan. Het eerste dat geboren werd, was een voetje. Dit was niet zo goed. Daarom werd alsnog een spoedkeizersnede uitgevoerd. Het verschil in tijdsbeleving tussen Rwandezen en Belgen kwam tot uiting. Onze studenten zetten er spoed achter maar de arts en de anesthesist namen alle tijd om de keizersnede voor te bereiden. Joyce en Clémentine assisteerden efficiënt en een half uurtje later werd een gezonde kerel geboren. De naam kunnen we niet verklappen want hier in Rwanda krijgen baby's pas bij thuiskomst een naam van de papa.

Zaterdag 17/02/2018 en zondag 18/02/2018

Dit weekend vertrokken we om 9uur met de jeep naar Nyanza. We bezochten er eerst het Rukari king's palace museum. Dit museum ligt op de top van een heuvel. We ervaarden hoe het origineel koninklijk paleis er uit zag. Ook de koning leefde vooral buiten en de hut werd vooral gebruikt om mensen te ontvangen, kostbaarheden te bewaren en te slapen. Het was opvallend fris in de hut en het bed voelde heerlijk zacht aan. We waanden ons even in kabouterland want naast het paleis is er een melkhuis en een bierhuis. Het waren echter niet de kabouters die instonden voor de melk en het bier van de koning, maar wel respectievelijk vrouwelijke maagden en mannelijke maagden. Onze volgende stop was de lokale markt van Nyanza. We kochten er onze eerste prijzen voor de tombola van de benefiet. Daarna reden we verder naar Huye. Vlakbij het hotel waren hoge bomen vol aapjes. We genoten nog van een heerlijke maaltijd en de gezellige drukte in de stad.

's Anderdaags bezochten we het nationaal historisch museum van Huye. Dit was heel boeiend, maar het hoogtepunt van het weekend moest nog komen. We konden genieten van een traditionele dansvoorstelling van 'intore dancers'. De dansers beeldden strijdtaferelen en het dagelijks leven van Rwanda uit. De vrouwen dansten heel gracieus en de mannen dansten energiek. Het geheel werd begeleid door zang en drum. We genoten van de eerste tot de laatste minuut.

Er volgde nog een lange, maar mooie rit terug naar huis. We reden door het nationaal park van Nyungwe, een prachtig woud dat zich uitstrekt over het zuiden van Rwanda en het noorden van Burundi. We kwamen opnieuw vele vriendjes (aapjes) tegen. We kwamen na het donker moe, maar voldaan terug thuis.

Maandag 12 februari 2018

Deze week loopt Lisa stage op spoed

Deze week loopt Kerr stage op de afdeling chirurgie.

Deze week lopen Joyce (rechts) en Clémentine stage op materniteit en op de afdeling neonatologie.

Donderdag 15 februari

Deze namiddag ging er een huwelijk door op de pastorie. Ons eerste speelgoed werd uitgedeeld aan een aantal kinderen.

Vrijdag 16 februari 2018

Iedere morgen volgen we om 7 uur de overdracht mee. Naast de overdracht van patiëntengegevens volgen we de presentatie mee in kader van kwaliteitszorg. Volgende thema's kwamen onder andere reeds aan bod: handhygiëne, afvalbeleid, afspraken omtrent bezoek, gedragscodes bij personeel, gegevensverzameling op neonatologie, digitale facturatie en tevredenheidsmeting bij cliënten.

Zondag 11 februari 2018

Vandaag stond onder het motto van zondag rustdag. We sliepen lang uit, aten een stevig ontbijt en trokken op verkenning in Karongi. Ook het stadje was nog aan het wakker worden. We passeerden aan enkele winkels en aan de lokale markt, maar heel wat kraampjes waren nog gesloten. Bij de vissers zagen we de typische prauwen die men gebruikt om te vissen op het Kivumeer. De boten lagen aan wal. Wie anders dan de Afrikaanse vrouwen waren aan de slag om de vissen te sorteren en te drogen. Op een idyllisch plekje aan het Kivumeer genoten we van het middagmaal en het uitzicht. We eindigden onze wandeling aan het strand.

Om ons huis te bereiken volgde hetzelfde scenario als in de heenweg maar dan in omgekeerde volgorde; eerst de taxi, dan te voet over de rivier en dan met de jeep van het ziekenhuis naar boven.

Zaterdag 10 februari 2018

De brug was nog niet gerepareerd. Met de auto Murunda verlaten en met diezelfde auto onze bestemming bereiken was dus niet mogelijk. Maar net zoals alles in Afrika zijn de dingen een beetje moeilijk maar het komt altijd goed. We reden met de jeep van het ziekenhuis tot aan de kapotte brug, we staken te voet over en werden aan de overkant opgepikt door een taxi. Na een mooie rit, bereikten we Karongi (Kibuye). We waren onder de indruk van het uitzicht over het Kivumeer. Allereerst stond een boottocht op het programma. We vaarden langs het Star islands. We leerden dat de wet van Pavlov ook voor apen geldt. In deze vervangt de boot de bel en de banaan het hondenvoer. Joyce haar wens om apen te zien werd nu al werkelijkheid.

De volgende stop was op Napoleon island. Dit eiland wordt ook het bats island (vleermuizeneiland) genoemd. Uit de foto's blijkt waarom. Om ze te kunnen zien, moesten we een kort maar pittig wandelingetje maken.

De laatste stop was op Peace island. Het eilandje en zijn strandje nodigen uit om een frisse duik te nemen maar we leerden vorig jaar dat dit niet zo'n goed idee is. Het bleef dus bij een rustige wandeling en poseren voor de foto. Bij de terugkeer regende het heel eventjes maar we gingen droog aan wal.

We sloten de dag af met een wandeling naar het restaurant en een lekkere maaltijd.

Vrijdag 9 februari

Ik (Kerr) heb een natuurlijke bevalling van op afstand kunnen meevolgen. Terwijl de natuurlijke bevalling bezig was, was ik bezig met de voorbereidingen van een keizersnede o.a. het plaatsen van een verblijfsonde, het reinigen van de buik en haar transfereren naar de operatiezaal waar ik alles van op de voet mocht volgen. Ik heb de eerste zorgen mogen toedienen alsook de geboortefiche mogen invullen onder toezicht van de vroedvrouw.

Ik (Joyce) mocht helpen bij het medisch onderzoek van het vast personeel. Deze morgen ben ik mee geweest met de dokter tijdens zijn ronde om hem te assisteren. Deze middag waren een meerdere consultaties waarbij ik de anamnese, bloedafnames, infuus plaatsen, test van malaria afnemen en meehelpen met de dokter om de diagnose te stellen.

Ik (Lisa) ben deze morgen mee geweest met de dokter tijdens zijn ronde en kreeg veel uitleg. Vandaag heb ik ook terug twee natuurlijke bevallingen helpen assisteren. De postnatale zorgen van de baby mocht ik volledig zelfstandig uitvoeren. Wat ik persoonlijke wat raar vond was het doorknippen van de navelstreng. In het algemeen was dit voor mij een zeer toffe kans om te bewijzen dat ik goed wist wat er allemaal moest gedaan worden.

Ik (Clémentine) heb in de voormiddag een aantal wonden mogen verzorgen. In de namiddag was het op chirurgie wat minder druk en ben ik op spoed wat gaan helpen. Daar heb ik mogen de glycemie bepalen, bloedafnames doen onder toezicht en medicatie mogen toedienen. Het was leuk om eens op een andere afdeling te mogen staan om wat technieken in te oefenen.

's Avonds hebben een wandeling gemaakt tot aan het dorpje Murunda.

Donderdag 8 februari

Deze ochtend kreeg ik (Joyce) tijdens de overdracht te horen dat al mijn patiënten overleden ( 2) of getransfereerd waren. Eenmaal op dienst kreeg ik te horen dat ik een autopsie mocht meevolgen. Dit was zeer interessant om eens te zien hoe al de organen gepositioneerd waren. Ik was zeer geschrokken van de typische geur. De man had namelijk levercirrose. Daarna mocht ik meevolgen op de materniteit waar ik samen met Lisa en Kerr een natuurlijke bevalling mocht meemaken. Door de moeilijke bevalling werd de baby niet levensvatbaar geboren. Ik ( Lisa) heb onmiddellijk de anesthesist gaan halen voor de start van de reanimatie. Deze reanimatie duurde ongeveer een dertigtal minuten. Ik ( Kerr) heb daarna de baby naar de afdeling neonatologie mogen begeleiden. Ondertussen is de baby stabiel.
Wij hebben ondertussen al wat kleertjes afgegeven aan de moeders op de materniteit, die ze dan mogen meenemen naar huis. Ze waren ons ontzettend dankbaar dat ze deze kleertjes van ons in ontvangst mogen nemen.

Ik ( Clementine) mocht terug dezelfde wondzorg uitvoeren (2 diepe wondspoelingen). In de namiddag kwam Joyce eventjes langs op chirurgie en mochten wij samen kijken hoe de dokter een wrat verwijderde.

Woensdag 7 februari

Vandaag hebben wij samen wat op de materniteit geholpen. Voor Joyce en Clémentine was het hun eerste keizersnede. Ze vonden het allebei een fantastische ervaring om mee te maken. Lisa en Kerr werden direct bij het binnen komen op de afdeling geconfronteerd met hun eerste natuurlijke bevalling. We mochten assisteren bij een bevalling. Ook de postnatale zorg van de baby mochten we onder toezicht gaan uitvoeren. Wat voelt het raar aan om een inspuiting toe te dienen aan een pasgeborene. Na onze shift werden de leerkrachten opgebeld dat er ons iemand kwam oppikken om te gaan kijken naar de brug die was ingestort.

Dinsdag 6 februari

Onze tweede stagedag.

Ik (Joyce) stond vandaag terug op spoed. Deze ochtend mocht ik meelopen met de dokter. Ik ben mee gegaan op consultaties en mocht helpen meedenken om de diagnose te stellen. Tijdens deze consultaties kon ik meerdere keren een bloedafname uitvoeren, een infuus prikken en medicatie toedienen. In de namiddag heb ik met de kinésist meegeholpen, waarbij ik een tractie heb aangelegd en meerdere keren patiënten heb geïmmobiliseerd.

Ik (Clémentine) heb vandaag de visie en de werking van de afdeling wat beter leren kennen. Het was vooral ook een enorme drukke voormiddag. Ik kreeg de kans om technieken uit te voeren zoals wondzorg (twee maal diepe wondspoeling), het verwijderen en plaatsen van een katheter. In de namiddag heb ik samen met de dokter onderzoeken gedaan.

Ik (Kerr) mocht vandaag wat helpen met de onderzoeken. Ik heb de zwangere vrouwen mogen parameters controleren, kijken hoe de baby gepositioneerd is, luisteren naar de hartslag via de buis van Pinard. Ik mocht ook medicatie optrekken en deze intraveneus gaan toedienen.

Ik (Lisa) heb vandaag mijn eerste keizersnede mogen meevolgen. Het was een leuke ervaring om te zien hoe ze hier te werk gaan. Ik mocht dan helpen met de postnatale zorg. In de namiddag mocht ik dan nog wat helpen met consultaties waarbij ik de positionering mag bepalen van de baby, de hartslag beluisteren,... Het was een leerrijke dag.

Maandag 5 februari

Vol enthousiasme startten we onze eeste stagedag. We kregen eerst een rondleiding in het ziekenhuis en werden dan elk naar onze dienst gebracht.

Joyce brengt haar eerste stageweek door op Spoed. Mijn eerste dag was al onmiddellijk geslaagd en ik kon al heel wat technieken uitvoeren zoals het plaatsen van een maagsonde, bloedafnames, prikken van infuus, toedienen van intraveneuse medicatie,.... Het viel op dat enkele kinderen schrik hadden om blanke mensen te zien. Om de zorgen toch te kunnnen toedienen begon ik dan een liedje te zingen.

Clémentine brengt haar eerste week door op chirurgie. Ik heb al de kansen gekregen om veel indrukwekkende wonden te verzorgen. Ik mocht samen werken met een Rwandese student. Met het materiaal dat ik maar ter beschikking had kon ik toch de wonden op een correcte manier verzorgen. We wisselden ook ideeën uit over de verschillen in aanpak. Het viel op dat de patiënten veel geduld hadden.

Lisa en Kerr brengen hun eerste week door op materniteit. Ik (Lisa) heb deze ochtend geholpen met de consultaties waar ik onder andere de parameters mocht nemen, voelen hoe de baby is geposioneerd en luisteren naar de hartslag via de buis van Pinard.
Ik (Kerr) mocht deze ochtend mijn allereerste keizersnede meevolgen. Na de bevalling mocht ik helpen om de baby om de eerste zorgen toe te dienen. Ik heb dit als positief beleefd. Het was een leuke ervaring.
Wij samen mochten dan deze middag nog wat consultaties bijstaan en uitvoeren en kregen veel uitleg van de arts. We mochten een wondzorg bijwonen en zelf uitvoeren. Wat ons vooral opviel was dat de mensen daar geen pijnmedicatie krijgen tijdens het uitvoeren van de zorg. 

Zondag 4 februari

Omstreeks 6u liepen al onze wekkers af om samen naar de zondagse viering te gaan in de bomvolle parochiekerk in Masaka.
Om 10u werd het dan tijd om een voorlopig hartelijk afscheid te nemen van de zusters (Les filles de la résurrection).

Enkele foto's van onderweg richting Murunda.

Zaterdag 3 februari

We blijven een dagje langer dan voorzien in Kigali doordat er geen vervoer aanwezig was om ons naar Murunda te voeren. We lieten het niet aan ons hart komen en trokken zo de stad in.

vrijdag 2 februari

mwaàramutse (goeiemorgen)

Na een stevig ontbijt zijn we wat de buurt gaan verkennen en deden we een wandeling in Masaka, waarbij we de plaatselijke kerk zijn gaan bezichtigen. Tijdens onze wandeling leerden we intussen al wat Afrikaanse woorden. Zoals:

• Amakuru - hoe gaat het
• Ni méézà - goed
• Nara maste - goeiemorgen
• Mwiiriwe- goedemiddag
• yeego -ja

Bij terugkomst zagen de kinderen van de kleuterschool ons en kwamen ze naar ons toegelopen.
Bij aankomst in het kloosters hebben we het eerste speelgoed uitgedeeld om aan hen te schenken voor een kinderopvang.
In de namiddag zijn we richting Kigali getrokken om daar al onze eerste euro's in te wisselen voor Rwandese Franken en werden we als groep voor het eerst miljonair. 

Donderdag 1 februari

Na een 8 uur lange vlucht zijn we eindelijk toegekomen in Kigali. We werden onmiddellijk goed ontvangen door de kloosterzusters van Masaka. Ze waren blij ons te ontvangen en deden dit door ons te verwelkomen met een lied en begeleid door een djembé.
Na een lange dag werden we dan nog gesoigneerd met een lekker avondmaal.